Etymologie en Uitgesproken Woorden
Volgens historische bronnen is de naam Texel afgeleid van het Germaanse woord tehswa, wat "rechts" of "zuidelijk" betekent. Wellicht dankt deze naam aan de ligging van het eiland als meest zuidelijke waddeneiland. Ander minder waarschijnlijk woorden waarvanuit de naam kan komen zijn het Germaanse þehslô, het Oudnoordse þexla o het Vroegnieuwnederlandse 'dissel', wat een verwijzing zou kunnen zijn naar een bijl of andere object met de vorm van een bijl.
De naam "Texel" kan op verschillende manieren worden uitgesproken: Tessel door de bewoners, Teksel door niet-bewoners. Dit komt door een klankwet die ervoor zorgt dat een consonantcluster -ks in het Nederlands tot -s gereduceerd is. Bijvoorbeeld: vos (Fries: foks) of wissel (Fries: wiksel). Als je naar Texel reist, moet je deze spreken als "op Texel" (in plaats van "ina Texel").
In de loop van de eeuwen is Texel aangeduid met verscheidene benamingen, zoals Tesla (772 of 776), Thesla (772 of 776), Tysele (waarschijnlijk tweede helft negende eeuw), insulae Texlae (918-948), in Tlex (918-948), in Texle (918-948), Texla (985), van Tessele (1309), Texel (1573) en Tessel (1883)[3].
Geschiedenis
Geschiedenis is een belangrijk onderdeel van ons leven. Het is zeker de moeite waard om het te bestuderen omdat het verleden meer over onszelf vertelt dan we denken. Door de geschiedenis te bestuderen, kunnen we begrijpen waarom en hoe bepaalde gebeurtenissen hebben geleid tot wat wij vandaag kennen.
Ongeveer 800 n. Chr. was Nederland anders: Texel was nog met het vasteland verbonden.
Er is veel bewijs dat er in de Bronstijd permanente bewoners op Texel waren. De vondsten uit die tijd dateren van ca. 1000 v.Chr., gevolgd door een piek in de IJzertijd, 400-200 v.Chr. Na 250 n.Chr. kwam er abrupt een einde aan de bewoning, waarschijnlijk als gevolg van de post-Romeinse transgressie en gestegen zeespiegelniveaus. Pas in de Merovingisch-Frankische periode, 600-650 n.Chr., werd er weer een soortgelijk niveau van bewoning vastgesteld, met onder andere urnengrafvelden rondom Den Burg.
Al vroeg in de geschiedenis werd de naam Texel geassocieerd met de gouw Texla, een territorium in Frisia ten westen van het Vlie. De oudste vermelding stamt uit de 8e eeuw: 'pagus Tyesle' of 'Thesla (Zuidland)'. Het was afgebakend door het Vlie in het oosten en het Marsdiep in het zuidwesten. Het navigabele Vlie verbond toen Flevomeer met de Noordzee, terwijl het Marsdiep uitmondde in zee via een opening in de duinenrij.
Vanaf de elfde eeuw begonnen pioniers Noord-Holland te ontginnen. Een ringdijk werd rond West-Friesland gecreëerd om het wilde terrein droog te leggen. Voor het noordelijkste gedeelte werd een waterrijk veengebied gemaakt, waar weiden, bossen en natte grond grensden aan het Vlie.[5]
Eilandvorming is een proces waarbij landmassa's ontstaan wanneer stukken aardkorst uit elkaar worden geduwd door tectonische platenbewegingen of wanneer de zeespiegel stijgt. Dit gebeurt over lange periodes van tijd, waardoor continenten, archipels en eveneens nieuwe eilanden kunnen worden gevormd.